Almanca İsmin Halleri

Almancada isimlerin çekimi bakımından dört durum vardır.

Nominativ : Yalın Durumu 

Akkusativ  : Belirtme Durumu 

Dativ          : Yönelme Durumu 

Genetiv      : Tamlayan Durumu 

NOMINATIV : Yalın Durumu 

  Bir isim, yalın halde ise ya cümlenin öznesidir ya da " werden(olmak), sein (olmak), bleiben(kalmak), gelten als (sayılmak, kabul edilmek)" gibi yalın hal isteyen fiillerle oluşturulan bir cümlede yer almıştır.

  

Der Schüler macht seine Hausaufgaben. (Öğrenci ev ödevlerini yapıyor.)

Die Frau konut das Essen. (Kadın yemeği pişiriyor.)

Hans gilt als der beste Rechtsanwalt des Landes.( Hans, ülkenin en iyi avukatı sayılır.)

AKKUSATIV : Belirtme Durumu (-i hali)

   Türkçedeki belirtme durumuna karşılık gelir (-i hali). Bu halde sadece "der" artikeli "den" şeklini alırken diğer artikeller değişmez. Ayni şekilde artikeli "der" olan bir isim, belirsiz artikelle Akkusativ halde cümle içinde kullanıldığında "ein" olan belirsiz artikeli "einen" biçimini alırken, diğer belirsiz artikeller herhangi bir değişikliğe uğramazlar.

      Der Schüler schreibt den Satz.(Öğrenci cümleyi yazıyor.)

      Das Mädchen schreibt den Brief. (Kız mektubu yazıyor.)

      Die Frau öffnet die Tür. (Kadın kapıyı açıyor.)

DATIV : Yönelme Durumu (-e hali)

   Dativ halde bütün artikeller değişir. "der" ve "das" "dem" olurken, "tekil die" "der" , çoğul "die" ise "den" şeklini alır ve ismin sonuna "n" takısı gelir. Belirsiz artikeller belirli artikellerin aldıkları ekleri alırlar.

     Ich helfe dem Mann. (Adama yardım ediyorum.)

     Er zeigt der Frau den Weg.(O,kadına yolu gösteriyor.)

     Der Mann gibt dem Kind Geld.(Adam çocuğa para veriyor.)

GENETIV : (Tamlayan Durumu)

    Genetiv halde tekil ve çoğul "die" tanımlayıcısı "der" şeklini alır ve ismin sonuna herhangi bir ek gelmez. " der" ve  "das" tanımlayıcısı ise "des" şeklini alır ve ismin sonuna "-s" veya "-es" takısı getirilir. Bu takı ismin tek heceli olması halinde "-es", çok heceli olması halinde ise "-s" şeklinde olur. Fakat bu kuralın istisnaları mevcuttur. Ayrıca düzensiz kimi adların sonuna söz konusu ekler yerine "-n veya "-en" takıları da gelebilir.

BEISPIELE : (Örnekler)

Arabanın motoru - der Motor des Autos 

Adamın gözlüğü  - die Braille des Mannes 

Çocuğun topu      - der Ball des Kindes 

die Worte/der Lehrer - die Worte des Lehrers (öğretmenin sözleri)

der Hut /die Dame - der Hut der Dame (bayanın şapkası)

die Tür/das Auto - dieTür des Autos 

(Arabanın kapısı)   

DİKKAT : Aşağıdaki isimler Genetiv halde sonlarına "s" takısı yerine "-n" veya "-en" takısı alırlar.

1) Tanımlayıcısı "der" olan ve "-e" ile biten isimler 

 Bu isimler ayrıca Akkusativ ve Dativ halde de sonlarına "-n" takısı alırlar.

der Zustand / der Kranke - der Zustand des Kraken (hastanın durumu)

die Aufgabe / der Beamte- die Aufgabe des Beamten (memurun görevi)

die Schuld/der Angeklagte - die Schuld des Angeklagten( sanığın suçu)

die Bestellung/der Kunde - die Bestellung des Kunden (müşterinin siparişi)

2) Bir eylemden veya zarftan türetilen ve tanımlayıcısı "das" olan isimler 

die Bedeutung/das Gesagte - die Bedeutung des Gesagten (söylenenlerin anlamı)

das Vergessen/das Gelernte - das Vergessen des Gelernten (öğrenilenlerin unutulması)

3) "-and, -ant, -ent, ve -ist" ile biten isimler 

das Leben/der Elefant - das Leben des Elefanten (filin yaşamı)

das Gehalt/der Polizist- das Gehalt des Polizisten (polisin maaşı)